İstanbul’da konut ıstırabı yaşanıyor

Ev sahipleri yalnızca kiraları yükseltmekte kalmadı, kirasını yükselttiği bir daireyi bir aileye kiralamak yerine birebir daireyi bir kaç şahsa farklı ayrı kiralayarak daha yüksek gelir elde etmek kaygısına düştü.

İstanbul Emlak Komitecileri Odası Lideri Nizameddin Aşa, İstanbul’daki konut kiralarının artışını ve konut sorununu ANKA Haber Ajansı’na kıymetlendirdi.

“150-200 bine yakın hane halkı bir anda mesken arayışına başladı”

Sıkıntının birçok sebebi olduğu söyleyen Nizameddin Aşa, şunları söyledi:

“Bu konut külfeti 7-8 ay evvel başladı. Geçen yılın 6’ncı, 7’nci ayından itibaren bu mevzuyu konuşmaya başladık. O devirdeki birinci tespitimiz, kentsel dönüşümden kaynaklı olduğuydu. Bir anda 15 bine yakın binanın yıkıldığını gördük İstanbul’da. Bununla ilgili de 150-200 bine yakın hane halkının bir anda mesken arayışı kelam konusu oldu. Piyasa buna karşılık veremedi. Direkt fiyatlar da yükselmeye başladı.”

“Bürokratik pürüzlerin kaldırılması lazım”

“Şimdi tahlil şu; kentsel dönüşümdeki bürokratik mahzurların kaldırılması lazım. Bu halde kolaylık sağlandığı vakit düşünün ki giden kişi kendi meskenine dönecek. Kendi döndüğü yerde bir kapasite artırımı olacak. Beş katsa tahminen altı katlı, yedi katlı bina olacak. Taşındığında konutu de boşaltmış olacak. Yani iki istikametli kapasite artırımıyla bu talebe kısmen yanıt verilebilir hale gelir.”

“İstanbul’da ofislerin yüzde 60’ı boş”

“Çok süratli acil tahlil için bizim birtakım tekliflerimiz oldu. Birtakım tavsiyelerimiz hala devam ediyor. Şu anda İstanbul genelinde ofislerin yüzde 60’ı boş. Bunların bir proje değişikliğiyle meskene dönüşmesi yahut en azından öğrenci ve bekarlara uygun formda pansiyon tipi yahut konaklama tipi bir hale dönüştürmek mümkün. Bunlar çok süratli olabilecek tahliller. Bu biçimde mesken sayısını çoğaltmak hem muhtaçlığı olan bireylerin gereksinimini gidermek hem de fiyatın düşmesine sebep olabilir bu türlü bir uygulama.”

“Merkezi yerlerde yüzde 200’e yakın fiyat artışı var”

“Son bir yılda fiyatların yüzde 50, yüzde 100, yüzde 200 artan semtler var. Bilhassa merkezlerde bu fiyat artışları hayli yüksek. Örneğin Beşiktaş’ta geçen sene 2 bin, 2 bin 500 TL olan iki odası alan bir konut, 6-7 binden aşağı değil. Üç oda salon bir konut, daha önce yeniden 3 bin, 3 bin 500 düzeyindeydi. Onlar da 10 bine kadar dayanmış vaziyette. Şişli yaklaşık birebir tablo, Bakırköy, Kadıköy üzere merkezlerde tıpkı tablo var şu anda. Onlarda da yüzde 200’e yakın bir artış kelam konusu.”

“Talebe karşılık veren bir piyasa yok şu anda”

“Ama İstanbul’un çabucak hemen bütün ilçelerinde bu artış yaşandı. Zira adam Beşiktaş’ta bulamayınca Kağıthane’ye gidiyor. Kağıthane’de bulamayınca öteki semte gidiyor, alternatif semtlere. Bu biçimde yayılma ile de bütün İstanbul hatta bütün Türkiye’de bu eza yaşanıyor. Çabucak çabucak benzeri olayları yaşıyoruz zira. Yani o yüzden şu anda had safhada bir konut kasveti yaşıyoruz. Talep çok. Talebe yanıt veren bir piyasa yok şu anda.”

“Mal sahipleri yükseltme eğiliminde”

“Sadece âlâ semtlerde değil, birçok semtte bu dert yaşanıyor şu anda. Gaziosmanpaşa’da da bu düşünce yaşanıyor, Nişantaşı’nda da yaşanıyor, en yüksek kira artışı Ümraniye’de olmuş. Bu olay mal sahiplerinden kaynaklanıyor. Yani mal sahipleri sağdan soldan duydukları bilgiyle devamlı fiyatları yükseltme eğiliminde. Kendi kendilerine emsal yaratıyorlar. ‘Ahmet şu fiyata verdi, benim meskenim daha hoş, benim konutuma uygun fiyat’ üzere.

“5 bine tuttuğum bir meskeni mülteci kümesi 10 bine tutabiliyor”

“Mülteci birkaç aile bir meskene talip oluyor, böylelikle fiyatı yükseltebiliyorlar. Yani ben 5 bine tuttuğum bir meskeni bir mülteci kümesi gelip 10 bine tutabiliyor. Niçin? Zira en az üç aile kalıyor yahut 5 kişi 10 kişi kalıyor birebir konutta. Zati tapu kanununa baktığımız vakit, bir ilçede iskanlı olan gayrimenkullerin yüzde yirmisinden fazlasını yabancıya satamazsınız. Kiralık olayında da kimi semtlerde şu anda bu kota olduğu için yabancılara kiraya vermek yasak. Mesela Esenyurt’ta, Fatih’te şu anda yabancı mesken kiralayamaz. Zira orada kota dolmuş vaziyette.”

“Bir konutu 5 kişi tutunca mal sahibi de yüksek fiyat veriyor”

“Öğrencilerin bir meskeni birkaç kişi paylaşması yeni bir şey değil. Daha evvel de vardı lakin şu anda daha da çoğaldı. Zira mesken fiyatları yükseldiği için yani 2 şahısla değil de 3 kişi tutuyor yahut 5 kişi tutuyor bir meskeni. Fakat mal sahipleri bunu tespit ettiği vakit yeniden biraz fazla kira istiyor. O hususta da artırım yapan olduğunu duyduk. Çok yaygın olmamakla birlikte şu anda yalnızca öğrenci değil bekarların da yahut yalnız yaşayan bireylerin de müşterek konut tuttuklarını yahut mesken arkadaşı aradıkları tarafında kimi hareketler başladı. Mesken arkadaşı ilanları çoğaldı yahut müşterek iki üç bekar yahut çalışan kişinin konut tutması çoğaldı.”

“Göç devam ettiği sürece problem yaşanacak”

“Tersine göçü bir biçimde teşvik etmek lazım. Yani göçü önlemediğiniz surece ne kadar inşaat yaparsanız yapın, göç devam ettiği surece bu kahır yaşanacak. Aslında öğrencilerin illa İstanbul sevdası diye bir şeyi de olmamalı. Tamam, kesinlikle insan en uygun yerde okumak ister lakin İstanbul’da şu anda hayat şartları hayli güç. Lakin Anadolu’nun birçok vilayetinde ve ilçesinde üniversiteler mevcut. Yani bunu teşvik etmek bir tedbir olabilir. Aksine göçü, İstanbul’dan kendi memleketine göç bir biçimde teşvik edilebilir. Mevcut nüfusu korumak yahut göçü önlemek şartıyla bu çözülebilir. Zira her sene 600 bin, 700 bin yeni bir alıcı kitlesi piyasaya geliyor. Bu sebepten İstanbul’a göçü ya önlemek yahut aksine çevirmek lazım.”