Yapıların sarsıntıdan az ziyan görmesi için 10 teklif

Tellioğlu, “Asrın felaketi” olarak nitelendirilen Kahramanmaraş merkezli sarsıntılara ait yaptığı değerlendirmede, 1999 sarsıntısı sonrası gündeme önlemlerin, bugüne kadar kısmen uygulanmış olsa da son yaşanan zelzelenin şiddeti prestijiyle yetersiz kaldığını, maalesef can ve mal kaybına pürüz olamadığına dikkati çekti. Tellioğlu, “Ancak devletine ve milletine hizmet etmiş ve işini maddelerin öngördüğü ve emrettiği doğrultuda ve kurallarda yapan günümüz kaidelerinde yasal düzenleme ile mesleksel yeterliliklerine nazaran sınıflandırılan ve belgelendirilen müteahhitlerin, her zelzele felaketinde olduğu üzere bir kısım medyanın provokasyonel haberleri, yaklaşımları ve kamuoyu baskısıyla tek başlarına sorumlu olarak gaye göstermek, hatalı ilan etmek gerçek ve adil değildir.” tabirlerini kullandı.

Müteahhitleri tek hatalı ilan etmenin ve gaye göstermenin, sağlıklı tespit ve teşhisi saptırdığını vurgulayan Tellioğlu, bu yıkımlardaki müteselsil sorumluluk alanlarının tespitini gerçek tahlil ederek yeni ve kalıcı önlemler almanın lakin bilim ve ortak akılla mümkün olacağına işaret etti.

“1- Fay geçiş bölgelerine geçmişte imar verilmesi ile oluşan yapı stoklarının büyükşehir belediyeleri ve Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı uyumu ile kentlerin yeni zelzele mastır planlarına nazaran fay sınırı dışı inançlı bölgelere taşınması.

2- Sarsıntı jenerasyonu olan ülkemizde taban kıymetlerinin sağlamlık oranına nazaran kat verilmesi.

3- Sarsıntı risk kapsamında olan ülkemizde 2012 yılında çıkartılan 6306 sayılı Kentsel Dönüşüm Kanunu’nun teşvik ve yaptırım gücü ile desteklenerek; ayrıyeten yapı yoğunluğundan yahut fay sınırı aksı olduğundan yerinde dönüşümü mümkün olmayan alanlar için kentin tabanı sağlam bölgeleri tespit edilerek, cazibe merkezleri ile desteklenerek kentsel dönüşüm rezerv alanı oluşturulmalıdır.

4- Yapı statik uygulamalarının projeye nazaran yapılıp yapılmadığını denetleyen yapı kontrol ve şantiye şefleri, yapı proje uygulama denetçileri olarak üniversite mezuniyetinden sonra ihtisas branşlarına nazaran eğitim stajlarına ve imtihanlarına tabi tutulmalıdır.

5- Betonun olması gerektiği pahadan slambını düşük ayarlayan ve betona su katanlara, gerekli sorumluluk ve cezai müeyyide yüklenilmelidir.

6- Statik yapıyı inşa edenlere (demir ve betonarmeden), sorumlu olanlara taşeronluk mecburiyeti getirilip yalnızca statik yapıdan müteselsilen cezai sorumluluk yüklenmelidir.

7️- Zelzele, kentsel dönüşüm ve çekirdek aileye bölünme üzere sebeplerden ötürü vatandaşımızın konut gereksinimi önemli manada artmıştır. Bunun da konut kiralarına yüksek oranda yansıdığını, belediyelerin küçük daire (asgari metrekare) kaidesini çok daha alt düzeylere çekip konut üretimini teşvik ederek vatandaşımızın konuta erişimi kolaylaştırılmalıdır.

8- Son sarsıntıda yaklaşık 10’a yakın binanın kolonlarının kesildiği yahut statik yapıya farklı tahribatlar verildiğini üzülerek müşahede etmekteyiz. Tedbiren altında iş yeri olan bütün yapı stoklarının gözden geçirilmesi ve apartman/site yöneticilerine de bu meyanda sorumluluk yüklenmelidir.

9- Bina imalinde en büyük maliyeti oluşturan konut imarlı arsa muhtaçlığı büyükşehirler, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından üretilip, uygun koşullarda konut bölümüne sunularak kentin inançlı alanlarda planlı gelişimi sağlanmalıdır.

10- Müteahhitlik dalının yıllardır yasaya dayalı bir meslek odasının olması talebi karşılanarak müteahhitlerin kayıt altına alınması, sicillerinin tutulması sorumlulukları ölçeğinde eğitim sertifikasyonuna tabi tutulmaları sağlanmalıdır.”

“Ciddi manada can ve mal kayıplarımızın sebebi yıkılan mevcut yapı stokunu ikiye ayırabiliriz. Vatandaşların ruhsatsız bir halde el yordamı ile yaptığı yapılar ve ruhsata tabi yapılar. Ruhsatlı yapıları da 1999 sarsıntı öncesi ve 1999 sonrası yani zelzele direktörlüğüne ve yapı kontrol kapsamına nazaran yapılan yapılar diye bu kümesi da ikiye ayırabiliriz. Münasebetiyle her yıkılan bina ruhsatsız, ruhsatlı ve yapıldığı yıla tabi olduğu mevzuata nazaran değerlendirilmelidir.”