Kiraya En Fazla Ne Kadar Zam Yapılabilir?

Yasal olarak kira artış oranları Borçlar Kanunu’nun 344. Maddesinde göre düzenleniyor. Buna göre kira artış oranları 18 Ocak 2019 tarihinden itibaren “tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim” şeklinde belirlenmiştir.

11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 344 üncü maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan “üretici fiyat endeksindeki artış” ibareleri “tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim” şeklinde değiştirilmiş ve maddenin dördüncü fıkrasına “kararlaştırılmışsa,” ibaresinden sonra gelmek üzere “20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak şartıyla,” ibaresi eklenmiştir.” 

2019 yılı öncesinde alınan Yargıtay Kararları kira artışının “Yİ-ÜFE On İki Aylık Ortalama Değişim Oranı”nı geçemeyeceği şeklinde. Yİ-ÜFE oranının ilgili kanunda TÜFE ile değiştirilmesi ile birlikte mevcut Yargıtay Kararları da “TÜFE On İki Aylık Ortalama Değişim Oranı” olarak güncellenmiş oldu.

Aylara Göre Kira Zam Oranları

Yasal Kira Artışı

Yasal kira artış oranı, kira sözleşmesinin dolduğu tarihi takip eden ayın açıklanan 12 aylık TÜFE ortalaması alınarak hesaplanıyor. Ev sahipleri bu oranın üzerinde artış yapamıyor.

Ev sahipleri yasal oranı aşarak zam yaparsa kiracının bu duruma hukuksal yoldan dava açma hakkı bulunuyor.

Kira Ödemesi Bankadan

Vergiye dair iş ve işlemlerin nasıl yürütüleceği 213 sayılı Vergi Usul Kanununu ve bu kanuna bağlı çıkarılan tebliğlerle belirlenmiştir.

Bu kapsamda, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesine göre, Maliye Bakanlığı, kira ve benzeri ödemeleri ve tahsilatları banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri (PTT) aracılığı ile yaptırmaya yetkili kılınmıştır.

Maliye Bakanlığı bu yetkisine dayanarak çıkardığı 268 Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile,

Konutlarda, her bir konut için aylık 500 lira ve üzerinde kira geliri elde edenlerin, İş yerlerinde, iş yerini kiraya verenler ile kiracıların kiraya ilişkin tahsilat ve ödemeleri banka veya PTT tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi (belgelendirilmesi) zorunluluğu getirilmiştir.

Ceza 

Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinde yer alan hüküm uyarınca, kirasını banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracılığı ile yapmayanlara(mükerrer 257 nci maddeyle getirilen zorunluluklara uymayanlara) özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir.

Kiranın elden ödendiğinin tespit edilmesi durumunda Vergi Usulsüzlük cezası kesilir. Bu ceza elden yatırıldığı tespit edilen her kira tutarının yüzde 5’i oranında tahsil edilir.

Yani örneğin aylık kirası 2 bin lira olan bir kişinin 12 ay kirasını elden aldığı tespit edilirse bu durumda 12 bin liranın yüzde 5’lik tutarı belirlenerek 1.200 liralık vergi usulsüzlük cezası ev sahibine kesilir.