Belediyenin Yıkım Kararına Nasıl İtiraz Edilir?

Belediye tarafından verilen yıkım kararının hukuka uygun olabilmesi için kararın yetki, şekil, sebep, konu ve amaç yönlerinden tam olması gerekmektedir. Aksi takdirde hukuka aykırılık sorunu ortaya çıkar ve söz konusu idari işlemin iptali için itiraz ve dava yolları kullanılabilir hale gelir.

Öncelikle belediyeler tarafından verilen yıkım kararının İmar Kanununda düzenlenen şekilde yapılması gerekmektedir.

İmar Kanununun 32. maddesinde;

“Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. 

Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. 

Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. 

Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir.

Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.”

denmiş olup belediye encümen kararıyla en son seçenek olarak verilmesi gereken yıkım kararının işbu kanun çerçevesinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Yıkım Kararının Verilmesi

Hazırlık Aşamaları

Yıkım kararı öncesinde hazırlık aşaması olarak öncelikle yapı tatil tutanağı düzenlenir. Daha sonra ise yapının mühürlenmesi ve süre verilmesi şeklindeki işlemler gerçekleştirilir.

Bu aşamalar gerçekleştirilmeden yıkım kararı verilmesi açıkça hukuka aykırılık teşkil edecek ve söz konusu yıkım kararının iptali gerekecektir.

Bu hususta Danıştay tarafından verilen bir kararda yıkım kararı öncesi aşamaların nasıl olacağı ve yapı tatil tutanağının nasıl düzenlenmesinin gerekli olduğu açıkça belirtilmiştir.

Şöyle ki;

1. Ruhsata uygun hale getirilmesi mümkün olan yapıların verilen süre içinde ruhsata uygun hale getirilmesi, aksi halde imar mevzuatında öngörülen yaptırımların uygulanacağının ihtaren bildirilmiş olması ve ruhsata aykırılıkların tam olarak neler olduğunun açıkça ifade edilmesi gerekmektedir.
2. Yapı tatil tutanağının yapı üzerine asıldığı ve bir örneğinin bağlı olunan muhtara bırakıldığına dair bilgilere yer verilmiş olması gerekmektedir. Yapı tatil tutanağının ayrıca malik tarafından imzalanmasına gerek yoktur.
3. Aykırılığın izalesi için muhataba en çok bir aylık süre verilmesi gerekmektedir. (Bir aydan az süre verilmesi Danıştay tarafından başka kararlarda uygun görülmüştür. Fakat somut olayın şartlarına göre süre verilmesi gereksiz ise idare süre vermeden yıkım kararı alabilir.)
4. Aykırılık giderilmez ise yapının yetkili birimlerce yıkılması gerekmektedir.

Kararın Verilmesi

Kanuna göre, hakkında yıkım kararı verilmesi muhtemel olan yapının ruhsata bağlanması veya ruhsata uygun hale getirilmesi için yapılan ihtarın yerine getirilmemesi durumunda, belediye encümeni tarafından yıkım kararı verilir.

• Söz konusu yıkım kararının hukuka uygun olması için;
• İdarece verilen sürenin bitmiş olması,
• Yetkili mercilerce alınmış olması,
• Yapının hangi kısmının ne şekilde ruhsata aykırı olduğu yahut neden o yapı ile ilgili olarak ruhsatın alınmasının gerekli olduğuna ilişkin ayrıntılı açıklamaların olması,
• Yıkım kararının malikle ilgili olarak alınması gerekmektedir.

İtiraz ve Dava Yolu

Hem hazırlık hem de kararın verilmesi aşamasında belirttiğimiz şartların sağlanmaması durumunda öncelikle gerekli işlemleri yapan ve kararı veren idareye başvuruda bulunarak hukuka aykırı işlemin düzeltilmesi talep edilebilir.

Talebe olumsuz yanıt verilmesi veya 60 gün boyunca herhangi bir yanıt verilmemesi durumunda ise idare mahkemelerinde iptal davası açılarak, hukuka aykırı olarak gerçekleştirilen işlemin denetlenmesi ve hukuka aykırılığın ortadan kaldırılması sağlanabilir.